Córka papieża - Dario Fo

źródło: Wydawnictwo Znak

Córka papieża Dario Fo jest próbą przybliżenia czytelnikowi postaci Lukrecji Borgii.  Przez wieki córka papieża Aleksandra VI była uważana za rozpustnicę i osobę pozbawioną wszelkich zahamowani moralnych.

Złą sławę Borgia zawdzięcza współczesnym sobie, którzy w swoich pismach sportretowali ją, jako wszetecznicę. Do garści prawdy dodano całe morze plotek i pomówień, które były wielokrotnie powtarzane. Współcześnie uważa się, że wiele z nich nie ma potwierdzenia w źródłach historycznych.

Noblista i dramaturg - Dario Fo - postanowił rozprawić się z legendą Lukrecji Borgii. Napisał powieść pod tytułem Córka papieża, gdzie zadaje kłam plotkom i wyobrażeniom na jej temat. Jego Lukrecja jest bliska koncepcji i zdaniu współczesnych badaczy. To kobieta delikatna, niezwykle inteligentna, o świetnych zdolnościach organizacyjnych, spokojna, dobra i pobożna.

Była kochana przez rodziców i rodzeństwo. Odebrała wykształcenie humanistyczne w duchu renesansowym. Trzykrotnie wychodziła za mąż. Zawsze z polecenia ojca i brata Cesara. Jej mariaże były istotne dla prowadzonej przez nich polityki. Po raz trzeci i ostatni poślubiła Alfonsa d’Este. Jako księżna Ferrary cieszyła się dużym zaufaniem i wielką sympatią swoich poddanych. To właśnie w Ferrarze odnalazła spokój ducha. Czuła się tam szczęśliwa i akceptowana. Dała się poznać, jako osoba o talentach organizacyjnych. Miała też, mówiąc bardzo współcześnie, smykałkę do biznesu. Bardzo sprawnie zarządzała swoimi ziemiami, tworząc dobrze prosperujący majątek ziemski, którego plonów mógł Lukrecji pozazdrościć nie jeden arystokrata.

Dario Fo przedstawiając czytelnikowi życie Lukrecji, przeciwstawia się między innymi jej obrazowi utrwalonemu w projektach telewizyjnych. Tam Lukrecja jest narzędziem w rękach swojej rodziny, jako świetna karta przetargowa w targach politycznych, co jest niepodważane przez włoskiego Noblistę, ale jej życie prywatne i charakter są mieszanką prawdy oraz plotek zaczerpniętych z historiografii. O ile Dario Fo skupia się na prawdzie i rzetelnej analizie źródeł, o tyle twórcy seriali postawili na atrakcyjność, mieszając fikcję z faktami, co na pewno dodawało pikanterii tej postaci, ale miało niewiele wspólnego z prawdą.

Dario Fo w swojej książce nie zapomniał wspomnieć o wielkim sercu Lukrecji i jej godnemu pochwały postępowaniu związanemu z obroną fałszywie oskarżonych. Dzięki jej działaniom uniewinniono człowieka, który niesłusznie został posądzony o morderstwo.

Potomkini Aleksandra VI nie potrafiła też przejść obojętnie obok biedy. By pomóc potrzebującym sprzedawała swoje klejnoty. Zaangażowała się w stworzenia banków pobożnych, które udzielały nieoprocentowanych pożyczek. Ta idea pomogła mieszkańcom doliny Padu podźwignąć się z nędzy i zniszczeń spowodowanych wojną.

Córka papieża jest zupełnie odmiennym portretem Lukrecji Borgii od tego, który serwują nam seriale telewizyjne. To obraz kobiety wykształconej, zaradnej i życzliwej ludziom, która wykorzystuje swoją pozycję i majątek, by zrobić coś dobrego. Nie jest też pozbawiona uczuć. Kocha i jest kochana. Jej brzemieniem jest tylko pochodzenie. Wywodzi się z rodziny, która dla władzy nie cofnie się przed niczym. Warto jednak pamiętać, że nie tylko rodzina Borgia odznaczała się w tamtym czasie okrucieństwem, zdolnościami do konfabulacji i grą polityczną. Ten ród po prostu wpisał się doskonale w ówczesne realia. Każdy, kto pragnął władzy musiał brać udział w brudnej grze.

Książka włoskiego noblisty nie jest biografią w pełnym rozumieniu tego słowa. Nie jest też powieścią historyczną. Jest interesująco skomponowanym tekstem zawierającym w sobie elementy tych dwóch gatunków literackich. Ten tekst może stać się podstawą do stworzenia doskonałej sztuki teatralnej, w której główną bohaterką będzie Lukrecja Borgia broniąca swojego dobrego imienia.

Bardzo dziękuję Wydawnictwu Znak Horyzont za egzemplarz recenzencki książki.

Recenzja wzięła udział w konkursie Wydawnictwa Znak „Stań w obronie córki papieża".

Dario Fo – włoski dramaturg, reżyser teatralny, aktor, malarz i kompozytor. Laureat Literackiej Nagrody Nobla z tysiąc dziewięćset dziewięćdziesiątego siódmego roku. W Polsce przetłumaczono takie jego utwory jak: Przypadkowa śmierć anarchisty, Miasteczko nietoperzy: pierwszych siedem lat mojego życia (i jeszcze kilka), Johan Padan odkrywa Amerykę, Córka papieża.