Carpathia - Maroš Krajňak

Carpathia to pierwsza część tak zwanej trylogii łemkowskiej. Na pozostałe części trylogii składają się: Entropia oraz Informacia. Wszystkie części trylogii łemkowskiej zostały nominowane do prestiżowej nagrody Anasoft Litera. Anasoft Litera to najważniejsza nagroda literacka na Słowacji.  

Carpathia to magiczna opowieść o świecie Łemków. Świecie, który w naszych czasach  uległ zatarciu i zapomnieniu. To wspaniała podróż do świata duchów i wspomnień, gdzie rzeczywistość, miesza się z przeszłością i naszą wyobraźnią.

Maros Krajnak w niesamowity, barwny i plastyczny sposób opowiada o przepięknych terenach łemkowszczyzny, gdzie tragiczne losy świata spotykały się przez wieki i splatały w silne, i tragiczne więzy z losem Łemków, którzy swoje ziemie zasiedlili wieki temu, a w wyniku biegu historii musieli je opuścić na zawsze.

Tereny polsko- słowacko- ukraińskiego pogranicza do dziś noszą ślady łemkowskiej tradycji i życia. Jednak w naszej świadomości ten temat praktycznie nie istnieje. Maros Krajnak w heroiczny sposób próbuje przypomnieć czytelnikowi zapomnianą i ginąca historię tych ziem i mieszkańców tych przepięknych wręcz dzikich terenów.

Akcja książki została zawieszona w czasoprzestrzeni, co umożliwia narratorowi ujęcie czytelnika za rękę i przeprowadzenie go do przeszłości przez teraźniejszości i przyszłość. To niesamowita podróż w przepiękne lasy do łemkowskich osad, gdzie odłamki  łemkowskiego losu splatają się z legendami i wierzeniami, które  już na zawsze pozostaną częścią ich ziem.

Autor skupia się na duchowym dziedzictwie Łemków, ich mentalności, wierzeniach i tęsknocie za utraconym życiem. Próżno doszukiwać się w książce sporów dotyczących przynależności etnicznej czy narodowej. Dzięki temu zabiegowi książka jest podróżą w głąb łemkowskiej duszy, nostalgią za czasem minionym, który umiera wraz z kolejnymi łącznikami pomiędzy tym, co teraz a tym co było.

By zrozumieć dlaczego Maros Krajnak tak mocno  uczula nas na przemijanie i zapomnienie kultury i dziedzictwa Łemków musimy na chwilę cofnąć się do politycznej przeszłości łemkowszczyzny. W drugiej połowie lat czterdziestych ubiegłego wieku miały miejsce szeroko zakrojone akcje przesiedleńcze skierowane do ludności tamtych terenów.  Wielu mieszkańców przesiedlono na tereny ówczesnej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Kolejnym aktem przemocy wobec Łemków była Akcja Wisła w wyniku, której mieszkańców łemkowszczyzny przesiedlono na tereny tak zwanych ziem odzyskanych w okolice, między innymi, Wrocławia i Legnicy. Części ludności udało się przetrwać akcje przesiedleńcze poprzez ukrycie się lub zmianę wiary na rzymskokatolicką. Niemniej jednak wszystkie represje skierowane przeciwko Łemkom poskutkowały rozbiciem i zniszczeniem ich bogatej kultury i dziedzictwa.

Dziś pamięć o  dziedzictwie Łemków, ludności z pogranicza Polski, Słowacji i Ukrainy  powraca do szerszej świadomości, czego dowodem jest wspaniała książka Marosa Krajnaka, wydana przez Wydawnictwo Książkowe Klimaty.

Carpathia zafascynowała mnie tak bardzo, że nie mogę się doczekać kolejnych części trylogii…

Maros Krajnak- zawodowo zajmuje się marketingiem w usługach telekomunikacyjnych. Mieszka w Bratysławie. Carpathia jest jego debiutem literackim. Wydał również Entropię oraz Informacię- pozostałe części trylogii łemkowskiej, które również były nominowane do nagrody Anasoft Litera.