Nałkowska i jej mężczyźni - Iwona Kienzler

 Nałkowska i jej mężczyźni to kolejna po publikacji Hanny Kirchner, próba przybliżenia postaci Zofii Nałkowskiej zwykłemu czytelnikowi. Jednak, Iwona Kienzler w swojej książce skupia się głównie na prywatnej i uczuciowej stronie życia Nałkowskiej.

Zofia Nałkowska jest jedną z najważniejszych postaci polskiej kultury dwudziestego wieku. Dziś pamiętana jest głównie przez pryzmat Medalionów, krótkich form literackich opowiadających o tragedii i okrucieństwie Drugiej Wojny Światowej. Dla niej samej ta publikacja miała małe znaczenie. Większą wagę przywiązywała do utworów, które ukazały się przed tysiąc dziewięćset trzydziestym dziewiątym rokiem.

Była oczytana, bardzo inteligentna, potrafiła prowadzić konwersacją na wiele tematów. Była towarzyska i dowcipna, choć nie brakowało głosów, że Nałkowska jest osobą napuszoną, nadętą i sztuczną. Prowadziła w swoim domu rodzaj salonu literackiego, gdzie zapraszała najważniejsze postaci polskiej kultury oraz debiutantów. Według źródeł starała się, by każdy, kto znalazł się w jej salonie miał szansę na wypowiedzenie się i, by czuł się w jej towarzystwie jak najlepiej. Nie brakowało również plotek, że ten z panów, który chce zabłysnąć w literackim światku, drogę do sławy znajdzie przez sypialnię pisarki.

Iwona Kienzler stara się odczarować mit Nałkowskiej, jako zażartej feministki i erotomanki. Wprowadza czytelnika w prywatny świat Nałkowskiej, najpierw, jako młodej panny z głową pełną marzeń i ideałów, przez dorosłe życie, aż do kresu życia w tysiąc dziewięćset pięćdziesiątym czwartym roku.

W pasjonujący sposób opowiada o życiu uczuciowym pisarki.  Analizuje wszystkie znane z przekazów historycznych męsko-damskie relacje Nałkowskiej. Z tej historii wyłania się inteligentna kobieta, świadoma swojego talentu, która nie ma szczęścia w miłości. Jej pierwsze małżeństwo zakończyło się rozwodem. Drugie nie było zbyt udane. Pozostaje jeszcze szereg znajomości, które trudno nazwać związkami w dzisiejszym tego słowa znaczeniu.

Nałkowska całe życie szukała stabilizacji i oparcia. Bardzo możliwe, że szukała relacji podobnej do tej, jaka łączyła jej rodziców. Była to para ludzi, którzy przeżyli ze sobą wiele lat w szczęśliwym życiu małżeńskim. Nałkowska jawnie domagała się swobody w szukaniu i przeżywaniu uczuć przez kobiety. Niestety jej własne poszukiwania nie należały do najtrafniejszych. I właśnie o tych wyborach jest ta książka.

Autorka podochodzi do bohaterki swojej książki z dużym zrozumieniem i pełnym zaangażowaniem. Stara się pokazać czytelnikowi, że zachowanie Nałkowskiej w dużej mierze determinowały czasy, w jakich została ukształtowana. Czasy młodości Zofii przypadają na okres, kiedy od kobiet wymagano urody, posagu, nienagannych manier i rodzenia dzieci. W domu Nałkowskich, oprócz tradycyjnego wychowania, dochodziła jeszcze kwestia intelektualnego postrzegania świata i prawdziwie inteligenckiego wychowania.  O ile siostra Zofii znalazła człowieka, który akceptował jej siostrę zarówno, jako kobietę jak i artystkę, to Zofia nie miała już tyle szczęścia.

Nałkowska i jej mężczyźni, to opowieść o kobiecie sukcesu, której zabrakło trochę prywatnego szczęścia. To historia inteligentnej i eleganckiej kobiety, która przez całe swoje życie szukała silnego męskiego ramienia w połączeniu z odpowiednią płaszczyzną intelektualną.

Kienzler analizując prywatne życie Zofii Nałkowskiej, jej postrzeganie płci przeciwnej i stosunek do mężczyzn oraz ważne dla niej związki uczuciowe, stara się nie oceniać Zofii i jej wyborów. Ostateczny osąd pozostawiając czytelnikowi.

Za egzemplarz recenzencki książki bardzo dziękuję Regałowi Nowości.

Iwona Kienzler – autorka kilkudziesięciu książek oraz reportaży z zakresu gospodarki i historii Polski. Pisze też na tematy związane z podróżami.