Dziewczyna z portretu - David Ebershoff

Dziewczyna z portretu to opowieść o małżeństwie dwójki malarzy, których spotyka coś bardzo niespotykanego, a nawet niepokojącego dla nich obojga…

Greta i Einar żyją w Kopenhadze, każde z nich pochłonięte jest bez reszty swoją pracą, nie mają dzieci. Wiodą właściwie beztroskie, leniwe i spokojne życie, przeplatane spotkaniami towarzyskimi. Einar jest uznanym malarzem, który nie ma problemów ze sprzedażą swoich prac. Natomiast, jego żona nie zajęła jeszcze swojego ważnego miejsca w malarskim światku. Einar wyraża się o niej wręcz, jak o przeciętnej artystce.

Pewnego dnia modelka umówiona z Gretą na pozowanie do jednego z obrazów kobiety nie zjawia się o umówionym czasie. Greta prosi, więc swojego męża o założenie stroju nieobecnej modelki. Początkowo traktuje to jak świetną zabawę, po jakimś czasie dociera do niej, że zobaczyła w swoim mężu kobietę, i że ta kobieta wydaje się być na swoim miejscu. Greta czuje niepokój, ale poddaje się sytuacji. Lili - bo tak zostaje nazwane nowe cielenie Einara- pojawia się w ich domu coraz częściej. Powoli i stopniowo zaprzyjaźnia się z Gretą, oswaja ze swoją obecnością Einara, ujawnia się światu, jako kuzynka malarza, która przyjechała z wizytą, poznaje wspólnych znajomych małżonków oraz ich całe otoczenie.

W całej tej nietypowej wręcz dziwnej sytuacji, to Greta odnajduje się najszybciej. Zdarza jej się prosić Einara, by zamienił się w Lili. Obecność Einara w postaci kobiety powoduje u Grety przypływ malarskiego natchnienia. Malarka odkrywa w sobie ogromną potrzebę nieustannego podpatrywania i portretowania Lili w wielu aspektach jej życia. Paradoksalnie, to portrety Lili stają się dla Grety przepustką do wielkiej kariery. Kiedy znika Einar i budzi się Lili, Greta czuje w sobie artystkę zdolną do tworzenia pięknych obrazów. Lecz myli się ten, kto myśli, że Greta tak lekko przyjęła Lili do swojego życia. Poprzez opowiadanie o Lili po omacku i podświadomie szuka wsparcia w zaistniałej dla niej sytuacji. Z jednej strony cieszy ją szczęście męża, który powoli, drobnymi krokami odnajduje swoją własną, właściwą drogę życia, z drugiej martwi ją jej własna rola w całej sytuacji.

Greta jest silną kobietą, która w swoim wnętrzu znajduje ogromne pokłady siły do tego by pomóc Einarowi stać się sobą. Szuka dla Einara medycznego rozwiązania jego zagadki. Jej poszukiwania prowadzą w końcu do tego, że Einar poddaje się operacji zmiany płci, stając się już na zawsze Lili Elbe. Greta jest w pewnym sensie matką Lili, pomaga jej się ukształtować i narodzić, a następnie odchodzi, by uporządkować własne życie u boku, kogoś niespodziewanie dla niej ważnego.

Dziewczyna z portretu to psychologiczna opowieść o sile międzyludzkiej więzi. O tym, na ile jesteśmy się w stanie poświęcić dla drugiego człowieka. Ile jesteśmy w stanie zrobić dla szczęścia drugiego człowieka, nawet jeżeli musimy ustąpić ze swojej uprzywilejowanej pozycji w życiu tego człowieka. Czy Dziewczyna z portretu jest książką o miłości? W pewnym sensie tak. Jest książką o miłości człowieka do człowieka, o szacunku do uczuć, życia w prawdzie, wolności wyboru i pokory wobec losu.

David Ebershoff materiał do swojej powieści zaczerpnął z życiorysu duńskiego malarza Einara Wegenera i jego żony Gerdy Wegener. Jednak historia duńskiego artysty była tylko impulsem do napisania powieści Ebernhoffa. W uwagach do książki wyraźnie mówi, że historia małżeństwa Wegener’ów była dla niego luźną inspiracją. Pewne kwestie opisane w książce pokrywają się z życiorysem malarza, ale wiele zostało zmyślonych na potrzeby książki. Autorowi bardziej chodziło o kwestie psychologiczne tej nietypowej sytuacji, aniżeli o zbeletryzowanie życiorysu duńskiego artysty, który niewątpliwie był postacią niebanalną.

David Ebershoff – amerykański pisarz, autor między innymi The 19th Wife.